تاریخ بروز رسانی : 1403/06/28 – توسط : MHA007

دخانیات چیست؟

دخانیات معمولا با2 اسم شناخته میشود
تنباکو و سیگار
سیگار دارای یک ماده خطرناک به نام نیکوتین است که بسیار مضر میباشد.
تار و دود سیگار موجب تحریک نسوج و همچنان ترشحات نایچه ها میشود.
تار موجود در سیگار در ریه ها جمع میشود و موجب نارا حتی دستگاه گوارش میشود

دخانیات به محصولاتی گفته می‌شود که از برگ‌های گیاه توتون به‌دست می‌آید و به اشکال مختلفی مصرف می‌شود. توتون که از طریق خشک‌کردن و فرآوری تولید می‌شود، حاوی مواد شیمیایی مختلفی از جمله نیکوتین است که خاصیت اعتیادآوری دارد. تاریخچه مصرف دخانیات به صدها سال قبل بازمی‌گردد، زمانی که انسان‌ها از توتون به‌عنوان یک ماده دارویی و تفریحی استفاده می‌کردند.

توتون، برگهای خشک شده گیاه تنباکو است که می تواند به صورت کشیدنی (دود کردن) و احیانا جویدنی در اشکال مختلف سیگار، سیگار برگ، توتون پیپ، قلیان و … مورد استعمال قرار گیرد. از ترکیبات خطرناک سیگار نیکوتین، تار و مونو اکسید کربن است.

تاریخچه مصرف دخانیات

تاریخچه مصرف دخانیات به دوره‌های بسیار دور بازمی‌گردد. شواهد نشان می‌دهد که مردم بومی قاره آمریکا اولین کسانی بودند که از توتون به‌عنوان بخشی از آیین‌ها و مراسم خود استفاده می‌کردند. پس از کشف قاره آمریکا توسط اروپایی‌ها، دخانیات به سرعت در میان جوامع اروپایی و سپس جهانی گسترش یافت.

دخانیات شامل چیست؟

دخانیات را در گروه های مختلفی دسته بندی کردند که این دسته بندی ها شامل : گروه تدخینی ، گروه غیر تدخینی و… می باشند که در ادامه به صورت کامل به آن ها می پردازیم.

گروه تدخینی

• سیگار :
  به توتون پیچیده شده در کاغذ گفته می شود که توسط دستگاه تولید می شود. سیگار یک استوانه کاغذ کوچک است که معمولاً کمتر از پنج اینچ طول و تقریباً چهار اینچ قطر دارد که با یک برگ تنباکو بریده شده یا فرآوری شده پر می شود. یک سیگار معمولاً حاوی کمتر از یک گرم تنباکو است.
• سیگار برگ :
  سیگار برگ از سیگار معمولی بزرگتر است و نوع و مقدار تنباکوی مصرفی در آن نیز متفاوت است. سیگار فیلتر نداره میزان نیکوتین و تنباکو در سیگار برگ چندین برابر سیگارهای معمولی است.
• پیپ :
  وسیله ای است که در آن از برگ های خشک شده گیاه تنباکو به عنوان تنباکو برای مصرف استفاده می شود.
• قلیان :
  قلیان وسیله ای برای کشیدن تنباکو است که دود آن در اثر سوختن زغال و تنباکو ایجاد می شود.
• چپق :
  وسیله ای است که ترفند و لوله ای به آن متصل است.
• سیگار دستی :
  سیگاری است که با پیچیدن تنباکو در کاغذ نازکی توسط مصرف کننده تهیه و مصرف می شود.

گروه غیر تدخینی

• افنیه تنباکویی :
  این ماده ، گردی می باشد که بیشتر آن از تنباکو به دست می آید،افنیه بسیار عطسه آور و نشئه کننده می باشد و روش مصرف آن از طریق بینی می باشد.
• تنباکوی جویدنی:
  این ماده که با نام “ناس” هم شناخته می شود ، بیشتر در شرق ایران می باشد.

سیستم های الکترونیکی و مدرن انتقال نیکوتین

در سال های گذشته، مصرف نیکوتین از طریق بخارسازهای الکترونیکی رایج شده است. این بخارسازهای الکترونیکی در قالب های سیگار، سیگار برگ، قلیان و لوله الکترونیکی موجود هستند که به طور کلی به آنها سیستم های الکترونیکی تحویل نیکوتین می گویند.

لازم به ذکر است که استفاده از سیگارهای الکترونیکی به عنوان یک محصول بهداشتی مورد تایید قرار نگرفته و برای استفاده به عنوان روشی مطمئن و موثر برای ترک سیگار توصیه نمی شود. همچنین مجوز توزیع و فروش آن در کشورمان صادر شده است.

مقاله ” 4 نکته درباره سیگار های الکترونیکی ” را برسی کنید.

استعمال دخانیات

استعمال دخانیات به معنای استفاده از مواد سوخته‌کننده است، مانند سیگارها، سیگارهای الکترونیکی، قلیان و سایر موارد مشابه. این دخان را از طریق دهان و ریه‌ها استنشاق می‌کنیم، که این اجازه را به مواد شیمیایی ضار موجود در دخان می‌دهد تا وارد سیستم تنفسی و بدن شوند.

استعمال دخانیات، بغیر از ضرری که به صحت وارد می‌کند، بسیار مضرات دیگری نیز دارد. دود حاوی مجموعه‌ای از مواد سمی و مواد شیمیایی مانند نیکوتین، ترپن‌ها، فرمالدئید و سایر مواد سرطانزا است. تماس مداوم با این مواد می‌تواند منجر به مشکلات جدی بهداشتی مانند بیماری‌های قلب و عروق، بیماری‌های تنفسی و سرطان شود.

علاوه بر تأثیرات ضار بر سلامت فردی، استعمال دخانیات می‌تواند بر افرادی که در معرض دود سیگار قرار می‌گیرند نیز تأثیر بگذارد. این مسئله به عنوان سیگاری‌نشینی فردی یا سیگاری‌نشینی جانبی شناخته می‌شود. تماس با دود سیگار جانبی می‌تواند خطر ابتلای غیرسیگاری‌کنندگان به بیماری‌های تنفسی، بیماری‌های قلب و عروق را افزایش دهد.

با توجه به این اطلاعات، به شدت توصیه می‌شود که از مصرف دخانیات خودداری کنید و به طور کامل از سیگار کشیدن دست بکشید. اگر هم اکنون سیگار می‌کشید، ممکن است بخواهید با درخواست کمک و پشتیبانی از پزشکان و مشاوران متخصص در راه اندازی فرایند ترک سیگار همکاری کنید.

ترکیبات شیمیایی دخانیات

دخانیات حاوی چندین ماده شیمیایی است که می‌تواند برای سلامتی بسیار مضر باشد. از مهم‌ترین این ترکیبات می‌توان به نیکوتین، تار و مونوکسید کربن اشاره کرد. نیکوتین یک ماده محرک است که اعتیادآور است و تأثیر زیادی بر مغز می‌گذارد. تار ماده‌ای سرطان‌زا است که به شدت بر دستگاه تنفسی آسیب می‌زند و مونوکسید کربن باعث کاهش اکسیژن‌رسانی به بدن می‌شود.

اعتیاد به نیکوتین

نیکوتین یکی از مهم‌ترین ترکیبات موجود در دخانیات است که باعث اعتیاد می‌شود. این ماده به سرعت به مغز می‌رسد و احساس خوشایندی ایجاد می‌کند که باعث می‌شود فرد تمایل به مصرف مجدد داشته باشد. ترک نیکوتین همراه با علائمی مانند بی‌قراری، تحریک‌پذیری و کاهش تمرکز است. روش‌های مختلفی برای ترک اعتیاد به نیکوتین وجود دارد، از جمله درمان‌های دارویی و روانشناختی.

تأثیر دخانیات بر جامعه

مصرف دخانیات نه‌تنها برای فرد مصرف‌کننده مضر است بلکه تأثیرات گسترده‌ای بر جامعه دارد. از جمله این تأثیرات می‌توان به افزایش هزینه‌های بهداشتی، کاهش بهره‌وری اقتصادی و تخریب محیط زیست اشاره کرد. علاوه بر این، دود دست‌دوم دخانیات نیز می‌تواند برای افراد غیر مصرف‌کننده بسیار مضر باشد.

قوانین و مقررات دخانیات

دولت‌ها در بسیاری از کشورها قوانینی برای محدودیت مصرف دخانیات وضع کرده‌اند. این قوانین شامل محدودیت‌های سنی برای خرید دخانیات، ممنوعیت تبلیغات دخانیات و وضع مالیات بر محصولات دخانی است. هدف از این قوانین کاهش مصرف دخانیات و محافظت از سلامت عمومی است.

راه‌های ترک دخانیات

راه‌های مختلفی برای ترک دخانیات وجود دارد که شامل موارد زیر می‌شود:

• روش‌های دارویی: استفاده از نیکوتین‌تراپی یا داروهای کاهش‌دهنده میل به نیکوتین.
• روش‌های غیر دارویی: حمایت‌های روانشناختی، مشاوره و گروه‌های حمایتگر.

تأثیر تبلیغات بر مصرف دخانیات

تبلیغات نقش بسیار مهمی در جذب افراد به مصرف دخانیات داشته است. در دهه‌های گذشته، تبلیغات دخانیات در تلویزیون، مجلات و بیلبوردها به‌طور گسترده دیده می‌شد، اما با گذشت زمان و شناخت بهتر از مضرات دخانیات، بسیاری از کشورها تبلیغات این محصولات را محدود یا ممنوع کرده‌اند.

11. دخانیات و نسل جوان

مصرف دخانیات در میان جوانان یکی از مسائل نگران‌کننده در جوامع مختلف است. تبلیغات جذاب و فشارهای اجتماعی می‌تواند باعث شود که نوجوانان و جوانان به مصرف دخانیات روی بیاورند. مدارس و دانشگاه‌ها نیز از مکان‌هایی هستند که مصرف دخانیات به‌شدت مورد توجه قرار گرفته است.

محصولات جایگزین دخانیات

با افزایش آگاهی درباره مضرات دخانیات، محصولات جایگزینی مانند ویپ و سیگار الکترونیکی به بازار آمده‌اند. این محصولات به‌عنوان روش‌های کمتر مضر برای مصرف نیکوتین معرفی شده‌اند، هرچند که تأثیرات طولانی‌مدت آنها هنوز به‌طور کامل مشخص نیست.

پیشگیری از مصرف دخانیات

پیشگیری از مصرف دخانیات یکی از مهم‌ترین اقداماتی است که دولت‌ها و سازمان‌های بهداشتی می‌توانند انجام دهند. این اقدامات شامل آموزش و اطلاع‌رسانی به مردم، به‌ویژه کودکان و نوجوانان، و برگزاری کمپین‌های ضد دخانیات است.

تأثیر دخانیات بر بارداری و نوزادان

مصرف دخانیات در دوران بارداری می‌تواند اثرات بسیار مخربی بر جنین داشته باشد. نوزادان مادران سیگاری بیشتر در معرض خطراتی مانند وزن کم هنگام تولد، مشکلات تنفسی و مرگ نوزادان قرار دارند.

آینده مصرف دخانیات در جهان

با افزایش آگاهی عمومی درباره مضرات دخانیات، مصرف این محصولات در بسیاری از کشورهای پیشرفته کاهش یافته است. اما در کشورهای در حال توسعه، هنوز هم مصرف دخانیات بالاست و نیاز به سیاست‌های جدی‌تری برای کنترل آن وجود دارد.

فیلم مضرات مصرف دخانیات

در فیلم زیر میتوانید مضرات مصرف دخانیات را که صداوسیما در برنامه دکتر سلام به نمایش گذاشته شده است را در پایین مشاهده نمایید.

انواع دود دخانیات

دود دست دوم: دود ناشی از استفاده مصرف کنندگان از محصولات تنباکو که توسط افراد غیر مصرف کننده استنشاق می شود.

دود دست سوم : ذرات سمی ناشی از مصرف مواد دخانی است که در قسمت‌های مختلف وسایل و سطوح خانه، ماشین، پوست، مو و لباس افراد رسوب می‌کند و با آن‌ها تماس غیرقانونی دارد.

اثرات مصرف دخانیات بر سلامت

مصرف دخانیات با بیماری‌های زیادی مرتبط است. از مهم‌ترین این بیماری‌ها می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بیماری‌های ریوی: سیگار و دخانیات باعث ایجاد بیماری‌های ریوی مثل برونشیت مزمن و آمفیزم می‌شود.
• بیماری‌های قلبی و عروقی: مصرف دخانیات باعث افزایش فشار خون و سخت شدن عروق می‌شود که می‌تواند منجر به سکته قلبی یا مغزی شود.
• سرطان‌ها: سرطان ریه، دهان، گلو و مری از شایع‌ترین سرطان‌هایی هستند که با مصرف دخانیات ارتباط دارند.
• مشکلات دهانی و دندانی: مصرف دخانیات می‌تواند منجر به بیماری‌های لثه، پوسیدگی دندان و بوی بد دهان شود.

اثرات کوتاه مدت دخانیات:

تار و دود سیگار موجب تحریک زیاد نسوج و همچنین ترشحات نایچه ها و بزاق دهان می گردد. تار موجود در سیگار در ریه ها جمع می گردد و موجب ناراحتی های دستگاه تنفسی از جمله برونشیت مزمن، تنگی نفس و آمفیزم ریوی می شود. دیگر از عوارض جسمی مصرف سیگار، افزایش فشار خون و ضربان قلب، گشاد شدن مردمک چشم، کاهش اشتها، اسهال، استفراغ و گیجی است.

مسمومیت ناشی از نیکوتین در فرد ایجاد لرزش، استفراغ، اختلالات تنفسی و اغلب فلج شدن دستگاه تنفسی و تشنج شدید می نماید.

مونواکسید کربن موجود در سیگار علاوه بر آسیب رساندن به فرد سیگاری به اطرافیان وی نیز همان آسیب را می رساند.

ما در یک مقاله به صورت کامل تر درباره سایر مواد مخدر پرداخته ایم و در آن درمورد دخانیات نیز توضیحات کاملی داده شده است ،میتواند آن را از قسمت “ترک اعتیاد – سخت اما شدنی ” برسی نمایید.

یک نخ سیگار کمتر از یک میلی گرم نیکوتین وارد خون می کند. چنانچه ۲ یا ۳ قطره از نیکوتین خورده شود، موجب مرگ آنی می گردد و این، سمیت زیاد این ماده را می رساند. وقتی که سیگار خورده شود، نیکوتین به آهستگی در معده جذب می گردد و از این رو است که اغلب می توان کودکان خردسالی را که اشتباها سیگاری خورده اند، از مرگ نجات داد.

راه‌های موثر برای ترک اعتیاد به دخانیات

ترک اعتیاد به دخانیات یک فرایند چالش‌برانگیز است، اما با روش‌های صحیح و پشتیبانی مناسب می‌توانید موفقیت‌آمیز باشید. در زیر، چند راه‌حل موثر برای ترک اعتیاد به دخانیات را بررسی می‌کنیم:

1. تصمیم‌گیری و انگیزه: این اولین قدم برای ترک اعتیاد است. شما باید تصمیم قاطع بگیرید و انگیزه قوی برای ترک داشته باشید. بررسی دلایل شخصیتان برای ترک دخانیات و ایجاد یک لیست از مزایای ترک آن می‌تواند به شما کمک کند.
2. پشتیبانی اجتماعی: حمایت از خانواده، دوستان و افرادی که در اطراف شما هستند، بسیار مهم است. به آنها بگویید که می‌خواهید اعتیاد خود را ترک کنید و از آنها بخواهید که شما را در این مسیر حمایت کنند. همچنین، انضمام به گروه‌های پشتیبانی مانند جلساتی مشابه مجموعه‌های متنوع برای ترک اعتیاد می‌تواند به شما در مواجهه با چالش‌ها کمک کند.
3. استفاده از روش‌های جایگزین: یافتن فعالیت‌های جایگزین و مفید برای جایگزینی با دخانیات می‌تواند مؤثر باشد. به عنوان مثال، می‌توانید ورزش کنید، موسیقی گوش کنید، کتاب بخوانید یا به هر هنری علاقه‌مند شوید. این روش‌ها به شما کمک می‌کنند تا توجهتان را از اعتیاد به دخانیات منحرف کنید و لذت ببرید.
4. مدیریت استرس: استرس و فشار زندگی ممکن است به عنوان عاملی برای استفاده از دخانیات مورد استفاده قرار گیرد. یادگیری روش‌های مدیریت استرس مانند تمرینات تنفسی، مدیتیشن، یوگا و یا روش‌های دیگر می‌تواند به شما کمک کند تا با استرس بهتر برخورد کنید و نیاز به دخانیات را کاهش دهید.
5. مشاوره و درمان: استفاده از مشاوره فردی یا گروهی می‌تواند در ترک اعتیاد به دخانیات موثر باشد. یک مشاور متخصص می‌تواند به شما راهنمایی کند، راه‌حل‌های مناسب را ارائه دهد و به شما کمک کند با وجود چالش‌ها و بازگشت ممکن به اعتیاد مقابله کنید.(مشاوره برای ترک اعتیاد به مواد مخدر)
6. محدود کردن دسترسی: تلاش کنید از محیط‌ها و شرایطی که به شما دسترسی آسان به دخانیات می‌دهند، دوری کنید. مثلاً ممکن است لازم باشد با دوستانی که سیگار می‌کشند، مدتی فاصله بگیرید یا از مکان‌هایی که سیگار ممنوع است تجنب کنید.
7. بهره‌گیری از محصولات کمکی: محصولاتی مانند چسب‌های نیکوتینی، پلاسترهای پوستی، قطره‌ها و شیرینی‌های جایگزین می‌توانند در کاهش نیاز به دخانیات کمک کنند. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از این محصولات، با یک متخصص مشورت کنید.

مهمترین نکته این است که هر فرد ممکن است نیازهای و شرایط متفاوتی برای ترک اعتیاد داشته باشد. بنابراین، روش‌هایی که برای شخصی موثر هستند، ممکن است برای دیگران موثر نباشند. پیدا کردن روشی که به شما مناسب است و با دستیابی به پشتیبانی لازم، موفقیت در ترک اعتیاد به دخانیات ممکن است.

سوالات متداول کاربران برای دخانیات

در ادامه، به برخی از سوالات متداول کاربران در مورد ترک اعتیاد به دخانیات و پاسخ‌های آن می‌پردازیم:

• سوال: چرا ترک اعتیاد به دخانیات چالش‌برانگیز است؟
  پاسخ: ترک اعتیاد به دخانیات چالش‌برانگیز است زیرا نیکوتین، ماده‌ای معتاد‌کننده در سیگار، به مغز شما وارد شده و به سرعت وابستگی فیزیکی و روانی را ایجاد می‌کند. بنابراین، قطع سیگار می‌تواند باعث ظهور علائم عقب‌نشینی (انسدادی) و تغییرات روانی ناخوشایندی شود.
• سوال: چقدر زمان می‌برد تا بتوانم تماماً از سیگار دست بکشم؟
  پاسخ: همانطور که هر فردی متفاوت است، زمانی که برای ترک اعتیاد به دخانیات نیاز است نیز متفاوت است. برخی افراد ممکن است بتوانند به سرعت ترک کنند، در حالی که دیگران نیاز به زمان بیشتری دارند. معمولاً، فرآیند ترک اعتیاد به دخانیات چند هفته تا چند ماه طول می‌کشد، اما این مدت ممکن است بر اساس شرایط شخصی و سابقه سیگاری شما متغیر باشد.
• سوال: آیا استفاده از محصولات نیکوتینی کمک می‌کند؟
  پاسخ: بله، استفاده از محصولات نیکوتینی مانند چسب‌های نیکوتینی، پلاسترهای پوستی و قطره‌ها می‌تواند در فرآیند ترک اعتیاد به دخانیات کمک کند. این محصولات نیکوتین را به طور متدرج و کنترل شده به بدن می‌رسانند و به کاهش ترشح نیکوتین و علائم عقب‌نشینی کمک می‌کنند. با این حال، بهتر است قبل از استفاده از این محصولات، با یک متخصص بهداشت و درمان مشورت کنید.
• سوال: چگونه می‌توانم با عقب‌نشینی مقابله کنم؟
  پاسخ: عقب‌نشینی علائمی است که در اثر قطع سیگار ایجاد می‌شود و ممکن است شامل اضطراب، خشم، افسردگی، بی‌قراری و افزایش اشتها باشد. برای مقابله با عقب‌نشینی، می‌توانید از روش‌هایی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفسی، ورزش، مراقبت از سلامت روانی و مشاوره استفاده کنید. همچنین، حمایت خانواده و دوستان نیز در این مسیر بسیار مهم است.
• سوال: آیا یکبار اعتیاد تماماً قابل درمان است؟
  پاسخ: بله، اعتیاد به دخانیات قابل درمان است. با این حال، ترک اعتیاد به سیگار یک فرایند است و به تلاش، انگیزه و پشتیبانی مناسب نیاز دارد. بهتر است با یک متخصص بهداشت و درمان مشورت کنید تا بتوانید برنامه درمانی مناسب برای خود راه‌اندازی کنید.

لطفاً توجه داشته باشید که مشاوره و راهنمایی تخصصی توسط یک متخصص بهداشت و درمان بسیار مفیدتر است و به شما کمک خواهد کرد تا به صورت اثبات شده و امن از اعتیاد به دخانیات خلاص شوید.

درباره کلینیک ترک اعتیاد

کلینیک احیای تازه به عنوان یکی از بهترین کلینیک ها واقع در شهر تهران ، شهرری در قدم اول یک گام بزرگ برای ترک دخانیات ، مراحل سم زدایی بدن که به شما پیشنهاد میکنند انجام دهید و قدم های بعدی با بستری شدن 19 الی 22 روزه به همراه مشاوران گروهی ، خانوادگی ، فردی برای انجام مراحل ترک دخانیات شما عزیزان را همراهی خواهند کرد تا این مسیر برای شما به شکلی عالی صورت بگیرد . همچنین میتوانید به پیج اینستاگرام ما سر بزنید و از مشاوران ما استفاده کنید .