تعریف اعتیاد چیست؟
اعتیاد را به شکلهای مختلفی تعریف کرده اند. مثل نداشتن اراده، مشکل اخلاقی، عدم توانایی در مواجه شدن با مشکلات زندگی، بیماریهای جسمی یا ناخوشیهای معنوی
اما در حالت کلی اعتیاد رفتاری است که افراد به علل روحی و روانی یا تحت تاثیر مصرف مواد شیمیایی یا موادی طبیعی، دچار ضعف در عملکرد و رفتارهای خود میشوند. باید توجه داشت هرچه مصرف کننده این مواد زودتر نسبت به ترک آنها اقدام کند شانس بازگشت به شرایط عادی زندگی خود را افزایش میدهد.
اعتیاد یک بیماری است و اگر فرد بخواهد میتواند به طور کامل درمان شود. با پیشگیری از طریق آموزش دادن و آگاه کردن میتوان از بروز این عارضه در افراد مختلف جلوگیری کرد اما همیشه دلایل و عوامل محرکی وجود دارند که میتوانند احتمال این اتفاق را افزایش دهند که در ادامه آنها را نیز بررسی میکنیم.
ضعف اراده به خودی خود یک بیماری نیست اما چون تاثیر خیلی مخربی روی سیستم عصبی مرکزی انسان که شامل مغز و نخاع است میگذارد یک بیماری تصور میشود و با اختلال به وجود آوردن در کنترل سیستم رفتار و پاداش باعث تکرار آن رفتار میشود. مدارهای عصبی در سیستم پاداش، انگیزش و حافظه به وسیله اعتیاد از کار میافتد و این اختلال در مغز موجب به وجود آمدن عوارض شدید اجتماعی، بیولوژیکی، فیزیولوژکی، روحی و روانی خواهد شد.
هنگامی که یک فرد مصرف کننده از یک ماده مخدر برای تغییر حالت روحی خود استفاده میکند گمان میکند میتواند آن را کنترل کند. فرد برای رسیدن به آرامش روانی و القای حس خوشبختی به تدریج به آن ماده وابسته میشود چرا که در حضور آن ماده مخدر فرد به خلسهای میرود و نمیتواند مشکلات زندگی را تشخیص دهد و برای لحظهای در آرامش فرضی است. البته در اکثر افراد اعتیاد برای جستو جوی خوشبختی است ولی بعضی از آن ها به منظور دیگری از این مواد استفاده میکنند و معتاد میشوند.
فرد معتاد ماده مخدر را مصرف میکند، ماده مخدر نیز از فرد معتاد استفاده میکند و کمکم او را تسخیر میکند.
دسته بندی کلی مواد مخدر
مواد آرام بخش یا Depressant
این نوع از مواد مخدر باعث آرام شدن واکنشهای مغز میشوند و تاثیراتی روی بدن دارند از جمله: کاهش سرعت تنفس، کاهش فشار خون، خوابآوری شدید و کم کردن ضربان قلب. مثل: تریاک، هروئین و مورفین.
مواد محرک یا stimulant
این نوع از مواد سیستم عصبی را سریعتر میکنند و تاثیراتی مثل: افزایش سرعت و تعداد تنفس، افزایش ضربان قلب، فشار خون و بیخوابی و جلوگیری از خواب. مثل: کوکائین و نیکوتین
توهمزا یا hallucinogen
این نوع مواد مخدر حالت هذیان را در فرد به وجود میآورند و اثر بدی روی فرد میگذارد از جمله: فرد حافظهاش را از دست میدهد و یادش نمیآید چه اتفاقی افتاده است همچنین دچار لرزش میشود و اخلاق وی تغییر میکند. مثل: lsd- pcp
درباره مواد مخدر”ال اس دی LSD” بیشتر بخوانید.
استنشاقی یا inhalant
این نوع از مواد مخدر با روش کشیدن با دهان یا بینی مصرف میشوند و اثرات جانبی آن شامل کم شدن سرعت فرآیندهای مغز و بیشتر شدن ضربان قلب و سردرد است. مثل: ماریجوانا و حشیش
مادهای با همین ظاهر کوچک و معمولی میتواند چه اثر زیانباری بر زندگی اشخاص بگذارد.
براساس موارد فوق باید نتیجه گرفت که میزان و نوع تاثیر هر ماده مخدر با دیگری فرق دارد و برای مبارزه با هر کدام روشهای متفاوتی وجود دارد.
عوامل ایجاد اعتیاد به مواد مخدر، ریشه ها، دلایل و واکنش افراد
دلیل گرایش اشخاص به مواد مخدر
اعتیاد موضوعی چندبعدی و دارای علل مختلفی است. بی شک مسائل مختلفی در کشش افراد به سمت مصرف مواد مخدر تاثیر دارند. این مسائل از جنبه های مختلف قابل بررسی میباشد. درواقع اکثر افرادی که دچار سوء مصرف مواد مخدر شده است با یکسری مسائل دست و پنجه نرم کرده است و بعد به مرحله اعتیاد وارد شده است.
بنابراین برای ترک صرفا سم زدایی یا از بین بردن مواد مخدر از بدن و دسترسی وی به این مواد کافی نیست و درمان کامل وقتی رخ میدهد که عوامل زمینهای گرایش به ماده مخدر شناخته و رفع شوند و مجدد عود نکند. یعنی بسیاری از معتادان بعد از دوره کوتاهی پاکی و ترک دوباره شروع به مصرف مواد میکنند و حتی ممکن است این سیکل بارها اتفاق بیوفتد تا درمان کامل رخ دهد.
دلیل برگشت به سمت مواد مخدر
معمولا دلیل این امر، تغییر نکردن ذهن و مشکلات روانی فرد معتاد و شرایط زندگی او بعد از قطع ماده مخدر است. از آنجایی که عوامل به وجود آورنده آن بسیار مختلف هستند برای درمان قطعی و بدون بازگشت باید ریشه مشکلات شخص و دلیل اصلی روی آوردن وی به این مواد مشخص گردد.
عوامل ایجاد اعتیاد به مواد مخدر به سه دسته کلی تقسیم میشوند
دسته اول علل فردی مصرف مواد مخدر
در بعضی موارد اشخاص به دلایل مشکلات مختلف شخصی که در زندگی دارد و نمیتواند آنها را تحمل کند به سوی اعتیاد میرود. چون در ابتدای راه فکر میکنند با مصرف این مواد میتوانند حداقل با مشکلات کنار بیایند اما دارند مشکلی جدید به مشکلات خودشان اضافه میکنند.
فرار از زندگی عادی و روزمرگی: در بعضی مواقع افرادی که دیگر زندگی به نظرشان پوچ و بی معنی است یا کسل کننده است برای فرار از این موارد دست به مواد مخدر میزنند و خیال میکنند که معتاد نمیشوند. پس برای تفریح و از بین بردن کسل کنندگی زندگیشان دست به این اعمال میزنند و زندگی را از این که هست بسیار سختتر میکنند.
مشکلات و مسائل روحی و روانی
گاهی ریشه روی آوردن به مواد مخدر مشکلات روانی حل نشده است. مثلا اعتماد به نفس به شدت پایین و فکر به عدم توانایی حل مشکلات باعث میشود فرد توان رویارویی با مشکلات را نداشته و برای رها شدن به مواد اعتیاد آور روی آورد. همچنین برای افرادی که دارای انواع افسردگیها هستند نیز احتمال روی آوردن به مواد مخدر بسیار بالا میباشد و باید حتما قبل از این اتفاق به پزشک مراجعه کنند. زیرا برگشت افراد افسرده با مشکل اعتیاد بسیار مشکلتر از افراد عادی با مشکل اعتیاد است و درمان پیچیدهتری خواهند داشت.
مشکلات و اختلالات شخصیتی افراد
طبق بررسیهای انجام شده نوع شخصیت و رفتار و سبک زندگی فرد ارتباط مستقیمی با گرایش به مواد مخدر دارد. عدم رشد و تکامل شخصیت یک فرد دلیل مهمی برای اعتیاد به شمار میرود. از شایعترین مشکلاتی که باعث ایجاد اعتیاد میشوند میتوان به افسردگی، تنشهای شدید و استرس، منزوی بودن و سایر اختلالات روانی اشاره نمود. افراد دارای این اختلالات وقتی به اعتیاد روی میآورند تنها مشکلاتشان را تشدید میکنند و به معتادانی که از لحاظ رفتار و روان دچار مشکل هستند و به انحطاط کشیده شدند تبدیل میشوند.
درباره “تحقیقیات جالب روی تاثیر اعتیاد بر افسردگی در افراد“بیشتر بخوانید.
دسته دوم علل و مشکلات خانوادگی
در مواقعی نیز مشاهده میشود که افراد به دلیل مشکلات خانوادگی خود به ماده مخدر پناه آورده اند. این افراد صبر و بردباری خود را زیر بار مشکلات خانوادگی از دست داده و دنبال راه فراری هستند که به بیراهه کشیده میشوند.
اعتیاد یکی از اعضای خانواده
گاهی پیش میآید افرادی که یکی از افراد خانوادهشان با مشکل اعتیاد دست و پنجه نرم میکند آنها نیز به اعتیاد روی میآورند. به این دلیل که ترسشان از مواد مخدر ریخته است و دسترسی راحتی به این مواد دارند سادهتر درگیر میشوند.
محدود کردن و کنترل بیش از حد فرزندان توسط والدین
گاهی خانوادهها برای جلوگیری از اشتباه کردن فرزندان به زور آنها را کنترل میکنند و فرزندانی از لحاظ عاطفی وابسته به وجود میآورند و در صورت بروز هر مشکلی افسردگی ها و اعتیادهایی برای آنها به وجود میآید.
دعوا و بحث بین والدین
وقتی محیط خانواده برای فرزندان آرامشبخش نباشد آنها برای فرار از تنش و رسیدن به آرامش دست به مواد مخدر میزنند.
مشکلات مالی خانواده
فقر یکی از اصلی ترین علل روی آوردن به اعتیاد است که خطری جدی به شمار میرود. فرد فقیر به اعتیاد روی میآورد و خرجی روی خرجهای زندگی میگذارد و توانایی کارکردن او روز به روز کمتر میشود و اعتیادش روز به روز بیشتر.
داشتن پول بیش از اندازه نیاز
گاهی افراد پولدار نمیتوانند پول خود را مدیریت کنند و خوشگذردانیهای بیش از اندازه آنها باعث روی آوری به مواد مخدر میشود. ابتدا به صورت تفریحی و سپس به اجبار از این مواد مخدر استفاده میکنند.
درباره”نقش خانواده و آشناها در پیشگیری و ترک اعتیاد” بیشتر بخوانید.
دسته سوم علل اجتماعی مصرف مواد مخدر
دوستی با افراد ناباب
دوستان بیشترین تاثیر را در زندگی افراد میگذارند. اگر در جمعهای دوستانه افرادی معتاد وجود داشته باشند احتمال اعتیاد سایر اعضای جمع را بیشتر میکنند.
سادگی دسترسی به مواد مخدر
اگر در محیط جامعه مواد مخدر بسیار آسان یافت شود احتمال ابتلای آن جامعه به اعتیاد خیلی بیشتر خواهد بود.
بیکاری: نداشتن شغل فرد را افسرده میکند و به انواع راههای خلاف از جمله اعتیاد میکشاند.
دلایل گرایش به مواد مخدر از دید روان‌شناسی
بیماری اعتیاد علل مختلفی دارد که بررسی آنها اهمیت زیادی دارد.
وراثت: در والدین معتاد احتمال داشتن فرزندان معتاد بیشتر است. خستگی زیاد و خواب کم و نامناسب، کمبودهای جنسی یا افراط در داشتن روابط جنسی، تقلید از مردمی که دچار اعتیاد هستند، ناکامیها و افسردگی، دسترسی زیاد به مواد مخدر، مهاجرت و وجود اختلافات فرهنگی، پاشیدگی خانوادهها، فقر و بیکاری، تجویزهای اشتباه پزشکان، ثروت بی از حد، سهلانگاری دولتها همه این موارد در ایجاد اعتیاد نقش دارند.
اغلب افراد درگیر اعتیاد به کمک نیاز داشتند ولی کمک مواد مخدر را به آدمها ترجیح دادند.
درباره کمپ ترک اعتیاد احیاء تازه
کمپ ترک اعتیاد احیاء تازه به عنوان بهترین کمپ ترک اعتیاد در تهران ، دارای خدمات ترک دائمی می باشد که شما میتوانید به روش های ترک اجباری و ترک اختیاری در این موسسه ثبت نام بکنید.
برای برقراری ارتباط با کمپ ترک اعتیاد و مشاوره رایگان میتوانید با ما در تماس باشید .
اینستاگرام کمپ ترک اعتیاد تهران
شماره تماس کمپ ترک اعتیاد تهران
شماره تماس مدیریت و مشاوره (اشکان اربابی)
شماره تماس جهت هماهنگی و بستری
